VPN of proxy-server: wat is het verschil en welke is beter?
Hoewel VPN’s en proxy-servers voor een groot deel hetzelfde doel dienen, namelijk het anonimiseren van je internetverkeer zodat je anoniem kunt surfen, zijn er wel degelijk grote verschillen. Welke van de twee voor jou de beste optie is, hangt af van wat je er precies mee wil gaan doen, hoe belangrijk je bepaalde functies vindt en hoeveel technische kennis je hebt. In dit artikel leggen we uit wat de verschillen zijn tussen VPN’s en proxy-servers, wat de overeenkomsten zijn en welke optie voor welke taken het meest geschikt is.
Inhoudsopgave
Wat is een proxy-server?
Een proxy-server is een manier om het internetverkeer tussen bijvoorbeeld jouw thuis-pc en de websites die je bezoekt, te versluieren. Het woord ‘proxy’ betekent letterlijk ‘tussenpersoon’, en dat is precies wat een proxy-server is. In plaats van het internetverkeer direct van jezelf naar de server van de website te sturen, wordt het eerst door de proxy-server gesluisd. De site die je bezoekt ziet jouw gegevens niet, omdat het lijkt alsof het verkeer van de proxy afkomt. Data als je eigen locatie en je eigen IP-adres worden niet meegestuurd, waardoor je je relatief anoniem over het internet kunt bewegen en je online privacy verbetert.
Proxy’s worden voornamelijk gebruikt door bedrijven en botnetwerken. Ze zijn wat lastiger te gebruiken dan een simpele VPN, en ze werken alleen voor een specifieke taak, niet over het gehele netwerk. Proxy’s kunnen per gebruiker en zelfs per browser worden ingesteld. Daardoor kun je via een proxy-server wel zeer specifieke taken uitvoeren. Afhankelijk van het soort proxy kun je wel veel duurder uit zijn in vergelijking tot een VPN, soms tot wel 50 euro per GB aan data.
Soorten proxy-servers
Er zijn verschillende soorten proxy’s, allemaal met hun eigen voor- en nadelen:
Datacenter-proxy’s
Datacenter-proxy’s lijken een beetje op VPN’s, waarover later meer. De IP-adressen die worden gebruikt komen uit datacenters, waar doorgaans veel IP-adressen beschikbaar zijn. Datacenter-proxy’s zijn de goedkoopste proxy’s die er zijn, en ook nog eens de snelste. De reden daarvan is precies het nadeel van een datacenter-proxy: ze verhullen niet dat ze een proxy zijn. Daardoor kunnen sites die proxy’s blokkeren ze er makkelijk uitvissen. Als je met een datacenter-proxy over het internet beweegt, is de kans groot dat je vroeg of laat tegen zo’n blokkade aanloopt. Wil je gewoon anoniem je dagelijkse websites bezoeken, dan is een datacenter-proxy wel een snelle en goedkope oplossing.
Residential proxy’s
Een residential proxy komt niet uit een datacenter, maar van echte apparaten. Het grote voordeel daarvan is dat de zogeheten footprint die de proxy achterlaat die van een gewone gebruiker is, en de webservers niet zien dat er een proxy gebruikt wordt. Dat betekent wel dat residential proxy’s langzamer zijn dan datacenter-proxy’s, en bovendien betaal je er doorgaans veel meer voor. Residential proxy’s worden vooral gebruikt om accounts op sociale media te managen, of bijvoorbeeld om een groot aantal limited edition schoenen aan te schaffen om die daarna weer te kunnen doorverkopen. Voor gewone gebruikers zijn residential proxy’s niet zo interessant.
Mobiele proxy’s
Mobiele proxy’s zijn residential proxy’s, maar komen vanaf een mobiel apparaat. Ze gebruiken niet de wifi-verbinding, maar halen hun IP-adres uit een simkaart. Verder werken ze hetzelfde als residential proxy’s.
Shared proxy’s en dedicated proxy’s
Proxy’s kunnen zowel shared als dedicated zijn. Dedicated proxy’s zijn privé, en worden min of meer handmatig aan een persoon toegewezen, die daarna de enige is die die proxy kan gebruiken. Dit in tegenstelling tot shared proxy’s, waarbij iedereen die verbinding heeft met het proxy-netwerk een of meerdere van de proxy’s toegewezen kan krijgen. Shared proxy’s wisselen met de tijd, terwijl dedicated proxy’s voor langere tijd vaststaan – zie ook de alinea hieronder.
Static proxy’s en rotating proxy’s
Static proxy’s zijn vaste proxy’s, die je kunt gebruiken tot je ze niet meer nodig hebt. Met een statische proxy kun je voor langere termijn doen alsof het verkeer uit dezelfde hoek komt, omdat je IP-adres niet verandert tot je een nieuwe proxy gebruikt. Rotating proxy’s wisselen continu, waardoor je om de zoveel tijd een nieuw IP-adres toegewezen krijgt. Static proxy’s worden vaak gebruikt voor het beheren van sociale media, terwijl roterende proxy’s vooral worden gebruikt in botnetwerken, waar voor elke verbinding met de webserver een nieuw IP-adres nodig is.
Soorten proxy-protocollen
Er zijn meerdere protocollen waarmee proxy-netwerken kunnen werken. HTTP-proxy’s worden het meest gebruikt, terwijl HTTPS-proxy’s hetzelfde zijn maar werken over een beveiligde SSL-verbinding.
HTTP- en HTTPS-proxy’s zijn de ‘gewone’ proxy’s: ze praten met de webserver, laden de website in je browser en fungeren als tussenpersoon om je identiteit te verhullen.
SOCKS- of SOCKS5-proxy’s hebben een wat ruimere taak. Ze werken niet met het HTTP-protocol, en zijn dus niet geschikt om direct websites in je browser te laden. Deze proxy’s worden voornamelijk gebruikt voor het opzetten van een verbinding tussen twee servers zonder dat daar HTML of CSS aan te pas komt.
SOCKS-proxy’s zijn sneller dan HTTP-proxy’s, omdat ze de data die verzonden wordt niet lezen. SOCKS-proxy’s worden vaak gebruikt voor het streamen van online video of in P2P-netwerken. Zelfs het spelen van online games kan er prima mee.
Wat is een VPN?
Net als een proxy-server is een VPN een manier om het internetverkeer tussen twee servers te anonimiseren. Anders dan bij een proxy-server gebruikt een VPN geen proxy’s, maar een zogenaamde tunnel. Pakketjes met data worden eerst versleuteld, daarna verpakt in een ander pakketje en uiteindelijk door de tunnel gestuurd, waar ze aan het einde weer worden uitgepakt. Je kunt het vergelijken met een tunnel in de echte wereld met in het midden een verkleedkist. De partij aan het eind van de tunnel heeft geen idee wie je bent, maar je bent het nog wel zelf. Ook bijvoorbeeld internetproviders, advertentienetwerken of meekijkende overheden kunnen in principe niet zien waar het verkeer oorspronkelijk vandaan komt.
Net als proxy-servers komen de IP-adressen bij VPN’s uit dataservers. Dat betekent dat ze snel en goedkoop zijn. Vaak kun je kiezen duizenden servers, uit verschillende landen. Zo bezoek je er bijvoorbeeld Amerikaanse sportwebsites mee, bekijk je het Duitse Netflix-aanbod of en verhul je uit welk land je daadwerkelijk komt. VPN’s zijn voor iedere ‘gewone’ internetgebruiker geschikt. Ze zijn relatief voordelig, vergen geen extra kennis om te installeren en je kunt je er zonder al te veel moeite anoniem over het internet mee bewegen.
Verschillende VPN-diensten bieden verschillende opties en verschillende niveaus van anonimiteit, dus bedenk vooraf goed welke opties je nodig hebt bij het kiezen van een VPN.
Functies van VPN’s
Er zijn veel verschillende VPN’s, en ze hebben allemaal hun eigen functies. De beste VPN-diensten bieden een no logs-policy, ook wel zero logs genoemd. Dat betekent dat de VPN-dienst zelf geen informatie opslaat als het gaat om wat je als gebruiker doet. Omdat de VPN-dienst weet waar de verkleedkist staat en wat erin zit, kan er in theorie alsnog worden meegekeken. VPN’s met een no-log-beleid doen dat niet, al kunnen ze daar wel over liegen. Dat zie je bijvoorbeeld geregeld bij gratis VPN’s, die toch veel data verzamelen.
Een aantal VPN-providers biedt extra opties. Daaronder vallen bijvoorbeeld het gebruik van Double VPN, waarbij het verkeer tweemaal wordt beveiligd, of Onion Over VPN, waarmee het verkeer over het Tor-netwerk wordt gestuurd, een opensource netwerk dat wel duizenden versleutelde servers kan gebruiken voor een enkele verbinding. NordVPN biedt beide functies aan en ze zorgen allebei voor een extra beveiligingslaag, wel met een wat tragere internetverbinding als nadeel.
Telkens meer VPN’s bieden verder tegenwoordig ook antivirusfuncties aan, of stellen je op de hoogte zodra online je gegevens zijn aangetroffen bij een datalek.
Verschillen tussen VPN’s en proxy-servers
Twijfel je tussen een VPN en een proxy? Hieronder leggen we de verschillen aan je uit.
VPN’s zijn doorgaans goedkoper dan proxy’s. Bovendien krijg je met een VPN-dienst toegang tot een volledig netwerk aan servers, waar je met een enkele proxy slechts één IP-adres krijgt. Bij proxy-servers betaal je vaak per GB die je gebruikt, of per aantal IP-adressen dat je afneemt, terwijl VPN’s met een abonnementsdienst werken.
Mede hierdoor is ook het gebruik van een VPN makkelijker dan het gebruik van een proxy. Het enige wat je hoeft te doen is de app of het programma te installeren, en de VPN doet de rest. Proxy’s moet je zelf instellen. Daardoor werken ze ook alleen op de plek waar je ze instelt, en ben je dus niet zomaar meer anoniem als je een nieuwe browser of andere app opent.
VPN’s verhullen altijd je IP-adres en persoonlijke data zoals je exacte locatie. Bij proxy’s ligt dat wat genuanceerder. Soms verhult een proxy niet eens dat het een proxy betreft, waardoor hij voor sommige taken onbruikbaar wordt. VPN’s versleutelen ook altijd je gegevens, terwijl proxy’s dat niet doen. In het voorbeeld van de tunnel: de VPN gebruikt de verkleedkist, terwijl een proxy je door een andere afslag stuurt.
Datacenter-proxy’s zijn de snelste manier om je anoniem over het internet te bewegen, omdat ze dezelfde IP-adressen gebruiken als VPN’s, maar de data niet versleutelen. Andere soorten proxy’s, zoals residential proxy’s, zijn een stuk langzamer, omdat ze gebruikmaken van daadwerkelijke IP-adressen uit echte apparaten of simkaarten. VPN’s kunnen impact op je internetsnelheid hebben, maar afhankelijk van de gebruikte server hoeft dat helemaal niet zo veel te schelen.
Voordelen proxy-server
- Verhult je ware IP-adres
- Keuze uit statisch of wisselend IP-adres
- Geschikt om (regio)blokkades mee te omzeilen
- Surf er anoniemer mee op internet
Nadelen proxy-server
- Minder gebruiksvriendelijk dan een VPN
- Vaak ook duurder dan veel VPN’s
- Websites kunnen proxy’s herkennen en blokkeren
VPN of proxy-server: wat moet je kiezen?
Welke optie voor jou het beste is, hangt af van wat je precies wil gaan doen. Voor gewone gebruikers is een VPN in verreweg de meeste gevallen de beste keuze. Zo’n VPN-dienst is snel, simpel op te zetten en relatief goedkoop. Wil je websites of diensten uit andere landen gebruiken of gewoon je algemene internetverkeer anonimiseren? Dan is een VPN de beste optie voor jou. Lees onze VPN-reviews er op na om te bepalen welke het beste bij je past.
Als je specifieke wensen hebt, zoals het opzetten en gebruiken van een botnetwerk of het managen van meerdere sociale media accounts, dan is een proxy het proberen waard. Weet wel dat het gebruik ervan gelimiteerd is, en dat het instellen ervan flink wat extra kennis vergt. Ook is de mate van anonimiteit bij het gebruik van proxy’s niet altijd even goed gewaarborgd, wordt je data zelf niet versleuteld en worden sommige proxy’s geblokkeerd door externe servers, waardoor je niet elke site ermee kan bereiken.
Veelgestelde vragen
Welke optie voor jou het beste is, hangt af van wat je er precies mee gaat doen. Als je simpelweg je online identiteit wil afschermen voor pottenkijkers, is een VPN de makkelijkste optie. Wil je je internetverkeer voor een specifieke taak of verbinding afschermen, dan kun je kiezen voor een proxy server. Proxy-servers zijn wel wat ingewikkelder om in te stellen dan de meeste VPN’s.
Nee, maar ze dienen wel min of meer hetzelfde doel. Een proxy-server werkt als een tussenpersoon die je data eerst ontvangt en daarna weer doorstuurt, zodat het lijkt alsof het verkeer ergens anders vandaan komt. Een VPN gebruikt geen proxy’s, maar stuurt het verkeer door een tunnel, waarna het versleuteld wordt doorgestuurd. Ook bij VPN’s lijkt het zo alsof je iemand anders bent.
Er zijn verschillende soorten proxy’s, elk met hun eigen mate van veiligheid. Datacenter-proxy’s zijn de snelste en goedkoopste, maar verhullen niet dat ze een proxy zijn, zodat ze makkelijk geblokkeerd kunnen worden. Ook wordt het verkeer niet versleuteld zoals bij een VPN. Residential proxy’s zijn al wat veiliger. Een VPN is over het algemeen wat veiliger dan een proxy, omdat de meeste VPN-diensten een totaalpakket aanbieden van gemak, privacy en versleuteling.
Het grootste verschil is dat een VPN een alles-in-een-oplossing is, die je alle zorg uit handen neemt. Proxy’s moet je vaak zelf instellen, waardoor je best wat inhoudelijke kennis nodig hebt om ze te gebruiken. Ook zijn proxy’s soms wat langzamer, is het verkeer lang niet altijd versleuteld en ben je tot op zekere hoogte afhankelijk van (onbekende) derde partijen die een server als proxy aanbieden.
Dat hangt er vanaf wat je ermee gaat doen. Wil je online browsen zonder dat de servereigenaar weet wie je bent, dan is een VPN alleen voldoende. Als je specifieke doelen hebt, zoals het opzetten van een botnetwerk of het beheren van een groot aantal social mediakanalen, loont het wel de moeite om een proxy te gebruiken. De VPN is dan een extra niveau van veiligheid.
