End-to-end-encryptie: Wat is het en hoe werkt het?
De gesprekken die je voert op chat-apps als WhatsApp houd je natuurlijk het liefste privé. Het gaat niemand anders aan wat jij zoal met je partner, vrienden en/of familie bespreekt. Juist daarom is versleuteling zo belangrijk. Niemand kan dan meer stiekem meelezen, ook niet de bedrijven achter de chatdiensten. Het is alleen niet vanzelfsprekend dat ze end-to-end-encryptie ondersteunen of dat dit standaard ingeschakeld is.
Inhoudsopgave
Wat betekent end-to-end-encryptie/versleuteling?
Letterlijk betekent deze term: versleuteling van het ene uiteinde naar het andere. In de praktijk houdt dat in dat informatie op het apparaat van de verzender wordt versleuteld, en pas op het apparaat van de ontvanger weer wordt vrijgegeven. Versleuteling wordt al sinds ver voor het internettijdperk gebruikt. Denk aan de enigma-machines tijdens de Tweede Wereldoorlog. Of simpeler: een geheime code die je vroeger met je vrienden bedacht door letters door elkaar te husselen, zodat het voor niemand anders meer leesbaar was. Alleen degene met de code kan de letters weer op de juiste plek zetten, oftewel ontsleutelen (decryptie).
Wat is end-to-end versleuteld?
Een bericht dat end-to-end versleuteld wordt, wordt eigenlijk op dezelfde manier door elkaar gehusseld voor het wordt verstuurd. Het kan dan niet alleen gaan om een tekstbericht, maar ook om een foto, video, een document of zelfs een telefoongesprek. Alle digitale gegevens zijn via deze methode af te schermen en als de juiste code gebruikt wordt, weer zichtbaar worden gemaakt.
In de praktijk merk je weinig van die versleuteling. Je ontvangt de berichten van degene met wie je communiceert nog steeds op de manier zoals je gewend bent. Het hele encryptie-proces gebeurt razendsnel en zonder dat je het door hebt. Toch is het verschil met niet-versleutelde communicatie groot. Een willekeurige persoon die het onversleutelde bericht onderschept, kan dit namelijk zonder problemen lezen, zien of horen.
Is het bericht wél versleuteld, dan valt er geen kaas te maken van het bericht. De persoon in kwestie ziet alleen onzinnige informatie. Alleen de beoogde ontvanger, degene met de sleutel, kan het bericht ontcijferen.
Hoe werkt end-to-end-encryptie?
Kortgezegd komt het hierop neer, we nemen voor het gemak even een berichtje op een chat-app als voorbeeld:
- Een encryptieprotocol zorgt ervoor dat jouw bericht onleesbaar wordt gemaakt voor het daadwerkelijk wordt verzonden
- Terwijl het bericht van jou naar de ontvanger reist, is dankzij de versleuteling niet te zien wat er in het bericht staat
- Zodra de boodschap bij de ontvanger is, wordt de versleuteling weer ongedaan gemaakt
- Degene die het bericht heeft ontvangen, kan de inhoud ervan gewoon lezen
- Dit alles gebeurt op de achtergrond zo snel, dat je er zelf niets van merkt
Het proces begint dus met een protocol en dat is weinig meer dan een serie stappen die de app of het programma onderneemt voor een bepaalde taak (zoals het verzonden van een chatbericht) wordt uitgevoerd. In dit geval betreft het een encryptieprotocol. Dat zorgt ervoor dat het bericht dat je hebt getypt (of het bestand dat je gaat versturen) op een ogenschijnlijk willekeurige manier onleesbaar wordt gemaakt. Pas daarna wordt het daadwerkelijk verzonden.
Bij E2EE in chat-apps wordt doorgaans het Signal-protocol gebruikt, dat ook in de bekende chat-app met dezelfde naam zit ingebouwd. Omdat de ontvanger dezelfde app gebruikt, is er eerder al een koppeling gemaakt tussen jouw smartphone en die van de persoon naar wie je een berichtje stuurt. Soms automatisch, soms moet je even in de instellingen van het gesprek duiken. Bij die koppeling is een sleutel afgesproken die alleen op jouw telefoon en op die van de ontvanger te vinden is.
Het door elkaar gehusselde bericht begint aan zijn reis door het internet, tot hij op de plaats van bestemming aankomt. Daar wordt de sleutel, die de ontvanger al heeft, gebruikt om de encryptie weer ongedaan te maken. Als de code overeenkomt met de code die jouw telefoon gebruikte om het bericht te versleutelen, wordt het bericht weer op de originele manier in elkaar gezet, en kan de ontvanger het bericht zien.
Iedere andere partij die het bericht in de tussentijd probeert in te zien, loopt tegen hetzelfde probleem aan. De sleutel op zijn apparaat komt niet overeen met de sleutel die jij in eerste instantie gebruikte om het bericht te beveiligen. Dit zorgt ervoor dat het bericht ofwel door elkaar gehusseld blijft, of opnieuw door elkaar wordt gehusseld op een manier die nog steeds onleesbaar is voor de tussenpersoon.
Wat zijn de voordelen en nadelen van end-to-end-encryptie?
Zoals zoveel online tools en technieken heeft ook E2EE zijn eigen voor- en nadelen. Hoewel doorgaans een stuk veiliger dan een bericht versturen zonder versleuteling, is end-to-end-encryptie ook weer niet heilig.
Voordelen end-to-end-versleuteling
In het kort:
- Alleen de ontvanger ziet de inhoud van het bericht of het verstuurde bestand
- Tijdens het verzenden is de informatie niet aan te passen door kwaadwillenden
- Volledig automatisch proces waar je zelf niets van merkt
- Ook privégegevens op sites niet meer te onderscheppen
Het belangrijkste voordeel is dat een bericht dat je stuurt alleen voor de beoogde ontvanger te zien is. Doordat de persoon voor wie het bericht bedoeld is in normale omstandigheden de enige is die dezelfde sleutel heeft als waarmee jij het bericht versleutelde, is hij of zij ook de enige die het bericht kan ontsleutelen. Ieder ander persoon die het bericht weet te onderscheppen, ziet alleen het versleutelde bericht.
Een ander voordeel is dat het versleutelde bericht niet kan worden gewijzigd. Een onversleuteld bericht dat tijdens het versturen in verkeerde handen valt, kan in theorie worden herschreven. Het aangepaste bericht kan daarna worden doorgestuurd naar de originele ontvanger, die geen idee heeft dat het bericht tussentijds is veranderd.
Dat kan al problemen opleveren voor een simpel gesprek op WhatsApp met een vriend of partner. Maar communicatie tussen bijvoorbeeld veiligheidsdiensten of overheidsinstellen, waarbij gevoelige informatie wordt gedeeld, wordt op die manier helemaal vervelend. Berichten komen in het geheim en ongewijzigd aan.
In de meeste gevallen merk je helemaal niet dat encryptie wordt toegepast. Veel bekende chat-apps en sociale media bieden inmiddels al dan niet automatische versleuteling aan. WhatsApp geeft je bijvoorbeeld een melding dat de berichten end-to-end zijn versleuteld als je een nieuw gesprek met iemand begint, maar verder valt er niets op.
Berichten worden nog steeds razendsnel verstuurd, en omdat de sleutel automatisch wordt gedeeld tussen jou en je gesprekspartner, hoef je ‘m ook nooit zelf in te vullen. Dat laatste maakt het ook extra veilig. De app op je smartphone weet weliswaar de code, maar jijzelf kent hem niet. Je kunt ‘m dus ook niet per ongeluk aan iemand anders geven.
Tot slot wordt E2EE tot op zekere hoogte ook toegepast bij websites waarbij je moet inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord, of überhaupt websites die je gewoon bezoekt. Alle informatie die je stuurt, wordt versleuteld en kan alleen worden ingezien door degene die de website beheert. Of dat nu je inloggegevens, je e-mailadres of simpelweg je locatie bij het bezoeken van de website is. Deze vorm van encryptie gebruikt het SSL-protocol.
Websites die dit protocol op de juiste manier gebruiken zijn herkenbaar aan het slotje voor de adresbalk, en het gebruik van https in de url. Hoewel dit technisch gezien niet volledig geldt als end to-end-encryptie, werkt het in de basis hetzelfde. Het verschil zit ‘m in de plek waar de informatie ontsleuteld wordt: bij SSL is gebeurt dat op de server van de website, bij end-to-end-encryptie pas op het apparaat van de gebruiker.
Nadelen van end-to-end-encryptie
In het kort:
- Na ontvangst van een bericht of bestand is de versleuteling opgeheven en kan het zonder verdere beveiliging doorgestuurd worden
- Beheerders van websites zien wel nog allerlei privégegevens, tenzij je een VPN gebruikt
- Hackers die toegang hebben tot je apparaten, kunnen zich nog steeds als jou voordoen
- Zogeheten metadata wordt niet versleuteld meegezonden
- Je hebt geen invloed op de toegepaste encryptieprotocollen – dus zijn die te vertrouwen?
Het grootste nadeel is een probleem dat altijd geldt als er (al dan niet vertrouwelijke) informatie wordt verzonden: je hebt geen invloed op wat de uiteindelijke ontvanger met je bericht doet. In theorie kan een ontvanger jouw bericht ontsleutelen en hem zonder verder versleuteling alsnog naar anderen doorsturen, of op zo’n manier aanpassen dat het lijkt alsof je iets anders stuurde dan je in werkelijkheid hebt gedaan.
Dat hoeft niet eens bewust te gaan. Het kan zijn dat het apparaat of de dienst van de ontvanger is gehackt, waardoor een buitenstaander toegang heeft tot de sleutel zonder dat jij daarvan op de hoogte bent. Het lastige is dat je er zelf vaak helemaal niets aan kunt doen, en dat het moeilijk is om erachter te komen of het daadwerkelijk aan de hand is.
Dit geldt ook bij versleuteling via het SSL-protocol dat gebruikt wordt om communicatie op websites te versleutelen. De beheerder van de website kan in theorie van alles met je gegevens doen, en je bent afhankelijk van de integriteit van de beheerder. Daarom is het raadzaam een VPN te gebruiken als je je op het internet begeeft. Onze top 5 VPN’s:
 |  |  |  |  |
|
|---|---|---|---|---|---|
| Score | 9.75 | 9.31 | 8.63 | 8.81 | 8.68 |
| Prijs premiumversie | Vanaf €2.99 per maand | Vanaf €1.99 per maand | Vanaf €1.59 per maand | Vanaf €2.03 per maand | Vanaf $6.67 per maand |
| Korting | 63% | 84% | 85% | 82% | 35% |
| Website | Bezoek | Bezoek | Bezoek | Bezoek | Bezoek |
Ook kun je zelf gehackt worden. Iemand die zich op welke manier dan ook toegang heeft verschaft tot je mobiele telefoon, kan alle berichten die je stuurt via bijvoorbeeld WhatsApp zomaar inzien. De sleutel bevindt zich immers op je apparaat. Op die manier kan iemand ook berichten namens jou versturen, waardoor het lijkt of de ontvanger met jou communiceert, terwijl er in werkelijkheid iemand anders aan de knoppen zit.
Dat kan al problemen in de familiaire sfeer opleveren – denk aan een jaloerse ex of oud-collega – maar als zoiets in de communicatie tussen politieagenten of veiligheidsdiensten gebeurt, kunnen de gevolgen nog veel groter zijn. Het is daarom zaak om apparaten als je smartphone, laptop of pc, en diensten die je gebruikt, zoals Facebook, Instagram en TikTok, goed te beveiligen met een wachtwoord en tweestapsverificatie.
Een ander nadeel is dat alleen de inhoud van een bericht wordt versleuteld, en niet de omhullende gegevens. Ook wel metadata genoemd. Denk hierbij aan het tijdstip waarop je een bericht stuurt, de locatie waarop je je bevindt tijdens het verzenden, je IP-adres en het apparaat dat je gebruikt. Bovendien geldt datzelfde voor de ontvanger van je bericht. Die gegevens worden vaak zonder versleuteling meegestuurd, en worden soms voor langere tijd bewaard.
Politie en veiligheidsdiensten gebruiken deze metadata om te onderzoeken of er verdachte activiteiten plaatsvinden, ook zonder de inhoud van het bericht te kennen. Dit zorgt er weliswaar voor dat er zo nu en dan grote criminele netwerken worden opgerold, maar het is ook een vorm van privacyschending die op z’n minst dubieus te noemen is.
Tot slot ben je voor deze vorm van encryptie afhankelijk van het gebruikte protocol en de mate van beveiliging bij de dienst die de versleuteling aanbiedt. Een datalek kan informatie die volledig versleuteld is verzonden én aangekomen alsnog toegankelijk maken voor kwaadwillenden, helemaal als de dienst zelf toegang heeft tot de gebruikte sleutels.
Ook wordt versleutelde informatie lang niet altijd ook versleuteld opgeslagen. Denk daarbij aan lijsten met wachtwoorden die wel eens openbaar worden gemaakt. Je hebt je e-mailadres en het wachtwoord misschien versleuteld verstuurd toen je een account aanmaakte, maar als die gegevens onbeveiligd zijn opgeslagen, kan iemand ze alsnog inzien.
Tip: gebruik een wachtwoordmanager zodat ieder wachtwoord uniek is en bij een datalek de schade beperkt blijft.
Welke diensten zijn end-to-end-versleuteld en welke niet?
Steeds meer diensten en apps werken tegenwoordig met end-to-end-encryptie. Tot een aantal jaar geleden was dat lang niet altijd het geval. Zelfs een bekende dienst als WhatsApp is pas in 2016 begonnen met het uitrollen ervan. Ook websites waarbij je moest inloggen met je e-mailadres en een wachtwoord waren niet altijd op een soortgelijke manier beveiligd. Gelukkig is E2EE de laatste jaren in een stroomversnelling geraakt, en zijn veel populaire diensten gewoon versleuteld. Waaronder:
WhatsApp-berichten zijn tegenwoordig standaard end-to-end-versleuteld. Wel wordt het opslaan van gespreksgegevens gedaan onder de vleugels van moederbedrijf Meta (ook de eigenaar van Facebook), iets om in je achterhoofd te houden.
Signal
Signal is altijd al een relatief populaire chat-app geweest, helemaal ten tijde van de overname van WhatsApp door Facebook (nu Meta). Signal gebruikt volledige end-to-end-encryptie. Sterker nog, het protocol dat in de chat-app is gebouwd wordt tegenwoordig ook gebruikt door bekende diensten als WhatsApp en Facebook.
Telegram
Telegram heeft end-to-end-encryptie ingebouwd, maar de functie staat standaard uitgeschakeld. Berichten worden dus open en bloot over het internet uitgewisseld. Wil je privé kletsen op Telegram, start dan een zogeheten ‘geheime chat’ met iemand. Alleen dan is er sprake van encryptie. De stappen zijn als volgt:
- Open een lopend gesprek en tik bovenin op de naam van je gesprekspartner
- Rechtsboven tik je op de drie bolletjes
- Tik op geheime chat starten en bevestig met Start
- Alle berichten die in deze chatsessie worden uitgewisseld, zijn versleuteld
Berichten via Facebook Messenger zijn niet standaard versleuteld. Zaak is dus om het zelf in te stellen. Je hebt er een Android-smartphone of iPhone voor nodig, en natuurlijk de Messenger-app.
- Tik op de naam van de persoon waarmee je een gesprek voert
- Tik rechts bovenin op het informatie-icoontje
- Tik op Geheim gesprek openen
Er begint een nieuw gesprek dat volledig versleuteld is. De functie werkt op dit moment nog niet in de browser.
Hoewel de support-pagina van Instagram aangeeft dat er wel een optie voor end-to-end-versleuteling bestaat, is die niet in Nederland beschikbaar. Meta wil in 2023 E2EE standaard ingeschakeld hebben, ook op Facebook trouwens, maar zover is het dus nog niet.
Snapchat
Snapchat gebruikt end-to-end-encryptie, maar alleen bij het versturen van foto’s. Tekstberichten zijn dus niet beschermd tegen pottenkijkers, al zegt het bedrijf daar wel aan te werken.
Diensten zonder E2EE
Niet alle populaire chat- en socialmedia-apps bieden encryptie aan. Naast Instagram bijvoorbeeld ook Twitter, TikTok en Discord niet. Dat wil niet zeggen dat je berichten helemaal niet beveiligd zijn. Discord gebruikt bijvoorbeeld het HTTPS-protocol, waarmee berichten versleuteld worden opgeslagen. Maar dat houdt ook in dat Discord en aanverwante partijen de berichten die je stuurt wel zouden kunnen inzien.
Hoe kun je zien of je gesprek end-to-end versleuteld is?
Sommige diensten bieden een functie aan om te tonen of een bericht of chat versleuteld is. WhatsApp bijvoorbeeld, waar chats standaard versleuteld zijn, geeft je bij het begin van een nieuw gesprek een melding dat de chat gebruikmaakt van end-to-end encryptie. Vaak wordt encryptie aangeduid met een icoontje van een slotje.
Bovendien kun je bij WhatsApp de versleuteling zelf checken door:
- Op de naam van je gesprekspartner te tikken
- Vervolgens naar Versleuteling te gaan
Daar vind je een QR-code en een zestigcijferige code, die je naast die van je gesprekspartner kunt leggen. Als de codes overeenkomen, is de chat versleuteld. De sleutels worden na elk verstuurd bericht veranderd.
Ook de meeste andere diensten als Facebook Messenger geven aan dat een chat end-to-end versleuteld is zodra je het aanzet in de instellingen, al kun je lang niet bij alle beveiligde apps ook daadwerkelijk checken of de gebruikte sleutel overeenkomt met de sleutel op het apparaat van je gesprekspartner.
Is een versleuteld bericht alsnog te lezen of hacken?
End-to-end-encryptie is zeer veilig, maar niet voor de volle honderd procent waterdicht. Er zijn twee belangrijke manieren waarop data alsnog onbeveiligd kan worden ingezien, ook als die in eerste instantie versleuteld verstuurd was.
De eerste manier is om toegang te krijgen tot de sleutel. Omdat beveiligingssleutels vaak per bericht of in korte tijdsintervallen veranderen, betekent dit in de praktijk dat een hacker toegang moet hebben tot jouw apparaat of dat van de ontvanger. Op die manier worden je berichten wel gewoon versleuteld en ontsleuteld, maar heeft de hacker in kwestie er ook toegang toe. Omdat hij, net als jij of degene met wie je communiceert, toegang heeft tot de sleutels.
Het is daarom zaak je smartphone en accounts goed te beveiligen met een wachtwoord, tweestapsverificatie en eventueel biometrische gegevens zoals je vingerafdruk.
De tweede manier waarop versleutelde data toch kan worden ingezien is omdat bijvoorbeeld back-ups niet altijd even goed worden versleuteld als de berichten zelf. Chat-apps slaan soms kopieën van gesprekken op op een server. Als er op die server wordt ingebroken, kan een hacker alsnog informatie inzien die in eerste instantie versleuteld was.
Bovendien kan het zijn dat een overheid of veiligheidsdienst via de rechter afdwingt bepaalde informatie te kunnen inzien. Vaak gaat het dan niet om het bericht zelf, omdat zelfs de dienst die je gebruikt de sleutels niet heeft, maar om metadata als locatie en tijdstippen.
In de praktijk komt dit zelden voor. Het is simpelweg te ingewikkeld voor hackers om toegang te krijgen tot versleutelde communicatie, men richt zich liever op simpelere hacks. Wees altijd op je hoede, maar je kunt er in de meeste gevallen vanuit gaan dat een versleuteld bericht alleen wordt gelezen voor de beoogde ontvanger.
Nog meer digitale veiligheid met een VPN
Een van de grootste problemen van end-to-end-encryptie is het feit dat wel het bericht zelf, maar niet de metadata wordt versleuteld. Op die manier kan een hacker bijvoorbeeld zien met wie je communiceert, wanneer en vanaf welke locatie. Met een VPN vang je dat probleem deels op. Een VPN verhult namelijk je locatie of het apparaat waarmee je een bericht verstuurt. Zo vangt iemand die de metadata van het bericht probeert uit te lezen toch nog bot, omdat die gegevens worden geblokkeerd door de VPN-dienst.
Overigens passen goede VPN’s zelf ook een vorm van encryptie toe, idealiter AES-256-encryptie. Dat zorgt ervoor dat al je internetverkeer netjes wordt afgeschermd en geanonimiseerd.
Beste keuze
NordVPN is betrouwbaar, betaalbaar, snel, zit boordevol extra functies. Uitermate geschikt voor het beschermen van je privacy online.
- Snelle servers
- Uitstekende software en apps
- Erg goede prijs
- Betrouwbare en snelle klantenservice
❌ Geen router-app
Bovendien is het altijd een goed idee om meerdere lagen van beveiliging over je apparaten heen te leggen. Geen enkele manier is op zichzelf volledig waterdicht, maar een combinatie van verschillende beveiligingsmethoden is het veiligste wat je kunt doen.
Gebruik een VPN voor het verzorgen van je privacy, beveilig je online accounts met tweestapsverificatie en vergrendel je smartphone of laptop met een sterk wachtwoord of biometrische gegevens. Je maakt het hackers een stuk moeilijker als je zo veel mogelijk lagen van beveiliging gebruikt. End-to-end-encryptie is hierin een belangrijke schakel.
Conclusie
End-to-end-encryptie is een manier om online communicatie tussen twee partijen zo te beveiligen dat alleen de betrokken partijen de verstuurde gegevens kunnen inzien. Informatie zoals een WhatsApp-bericht wordt op het apparaat van de verzender versleuteld, waarna het op een onleesbare manier wordt verstuurd. Eenmaal op het apparaat van de ontvanger aangekomen, wordt het bericht met dezelfde geheime sleutel weer leesbaar gemaakt.
Iedereen die het bericht in de tussentijd onderschept, ziet slechts de onleesbare versie van het bericht, al wordt bepaalde metadata zoals tijdstippen en locatiegegevens niet altijd versleuteld. Al met al is E2EE toch een zeer doeltreffende methode om je communicatie veilig te maken en te houden. Voor het beste resultaat combineer je die beveiligingslaag met sterke wachtwoorden, tweestapsverificatie en een goede VPN.
Veelgestelde vragen
End-to-end-encryptie is een beveiligingsmethode die ervoor zorgt dat verzonden berichten en bestanden op anonieme wijze tussen twee apparaten uitgewisseld kunnen worden. Alleen de verzender en de ontvanger weten wat er is verstuurd en verder kan niemand meekijken, zelfs niet de makers van de online diensten (zoals chat-apps) die je gebruikt.
Versleutelde digitale gegevens zijn onleesbaar totdat de juiste sleutel wordt ingevoerd. Dat kan bijvoorbeeld een wachtwoord zijn die de data weer vrijgeeft. Een andere term hiervoor is encryptie. End-to-end-encryptie is één vorm van versleuteling, maar er bestaan ook andere encryptiemethoden.
End-to-end-encryptie is meestal niet iets wat je zelf kunt uitschakelen. Idealiter hebben online diensten E2EE zelfs standaard aangezet. Je hebt er zelf geen invloed op of omkijken naar. Wel zijn er nog chat-apps waarbij je end-to-end-versleuteling zelf moet inschakelen, zoals Telegram en Facebook Messenger. Doe je dit niet, dan zijn de uitgewisselde berichten niet geheim.
Een versleuteld bericht is een digitaal bericht dat alleen voor de ontvanger leesbaar is, omdat het voor het wordt verzonden onleesbaar wordt gemaakt. Pas bij aankomst wordt de informatie weer vrijgegeven.
Mocht een versleuteld bericht onderschept worden door bijvoorbeeld een hacker, dan kan diegene de inhoud niet lezen. Ook de bedrijven achter de chat-apps kunnen niet meelezen. Maar als het bericht eenmaal veilig bij de ontvanger is aangekomen, dan kan diegene ermee doen wat ‘ie wil. Bijvoorbeeld er een screenshot van maken, of het doorsturen via een onversleutelde verbinding. Dan is zo’n bericht alsnog te lezen. End-to-end-encryptie geldt alleen tijdens het verzend- en ontvangstproces.
Google past ook een vorm van encryptie toe bij het verzenden van e-mails in Gmail, namelijk het TLS-protocol. Toch zijn de e-mails in jouw Gmail-inbox alles behalve privé. Google zelf kan namelijk gewoon meelezen en doet dit ook, bijvoorbeeld om spam te onderscheppen of om eventuele verdachte praktijken te monitoren.
VPN’s anonimiseren je internetverkeer tussen de VPN-servers en de uiteindelijke bestemming – namelijk de websites die je bezoekt. Technisch gezien is dit niet precies hetzelfde als end-to-end-encryptie, maar het is wel een andere vorm van versleuteling die ervoor zorgt dat uitgewisselde data niet meer af te lezen is.
Niet helemaal. Ze dienen wel hetzelfde doel, namelijk ervoor zodat dat jouw digitale gegevens geanonimeerd worden en niet meer te onderscheppen zijn. Bij encryptie gaat het dan vaak om bestanden of chatgesprekken. VPN’s versleutelen je internetverbinding zodat je anoniem op internet kunt surfen.
