Is VPN legaal en in welke landen is het verboden?
Een VPN of virtual private network is een dienst waarmee je telkens een andere online identiteit aanneemt. Zo wordt het voor adverteerders moeilijker om je te volgen, kun je buitenlandse content van streamingdiensten bekijken en zo zijn er nog wel meer voordelen. In Nederland en België mag je een VPN gewoon gebruiken. In de Benelux is een VPN legaal en dat geldt gelukkig voor de meeste landen. Maar helaas zijn er ook uitzonderingen.
Inhoudsopgave
Waar zijn VPN’s illegaal of beperkt?
In een aantal landen wordt het gebruik van VPN’s aan banden gelegd. Dat kan door het gebruik ervan helemaal te verbieden, of om de straffen voor andere illegale activiteiten te verhogen als er een VPN aan te pas kwam. Ook kan het gebruik ontmoedigd worden door VPN-websites te blokkeren.
Misschien vraag je je af waarom je dit moet weten als je in een land woont waar VPN-gebruik wél toegestaan is. Denk dan eens aan scenario’s als dat je voor een zakenreis de hele wereld over vliegt of naar zo’n land op vakantie gaat. In deze gevallen moet je erg voorzichtig zijn met VPN’s, je wil immers niet de daar geldende wetten overtreden.
Landen waar VPN’s verboden zijn
Hieronder vind je een lijst met landen waar het gebruik van een VPN beperkt of volledig illegaal (dus strafbaar) is:
Turkije
- In Turkije zijn VPN’s in de basis niet illegaal. Wel wordt een aantal VPN-diensten geblokkeerd door de overheid.
Rusland
- De meeste VPN-diensten in Rusland zijn geblokkeerd. Het gebruik an sich is niet illegaal, maar een VPN gebruiken om bepaalde informatie achter te houden voor de overheid of om verboden content te bekijken is dat wel. Het is dus maar net hoe het wordt uitgelegd. Door de oorlog in Oekraïne is dit proces in een stroomversnelling geraakt. Lees hier meer over de VPN-situatie in Rusland.
China
- China blokkeert de meeste VPN’s. In dit land zijn veel Westerse websites, zoals Facebook, YouTube en Instagram, ook geblokkeerd. Met een VPN zou je die websites alsnog kunnen bezoeken, wat de reden is waarom de Chinese overheid VPN-gebruik niet toestaat.
Noord-Korea
- In Noord-Korea is het gebruik van een VPN strafbaar, en het kan leiden tot een gevangenisstraf. Noord-Korea heeft strenge regels, en het hele land is praktisch afgesloten van het internet. Met een VPN zou dat omzeild kunnen worden, wat verboden is.
Wit-Rusland (Belarus)
- Sinds 2015 zijn VPN’s en gerelateerde proxy-diensten als Tor strafbaar in Wit-Rusland. Vanwege de politieke situatie in het gebied is het ten zeerste af te raden er een VPN-dienst te gebruiken.
Verenigde Arabische Emiraten
- In de VAE zijn VPN’s niet verboden, maar het gebruik ervan bij het plegen van strafbare feiten kan wel leiden tot een verhoging van de strafeis. Veel sociale media is in de Emiraten geblokkeerd, en het omzeilen van die blokkade, bijvoorbeeld via een VPN, is wel degelijk strafbaar.
Egypte
- Voor Egypte geldt ongeveer hetzelfde als voor de VAE: VPN’s zelf zijn niet verboden, maar het gebruik ervan bij het bezoeken van geblokkeerde sociale media of anti-overheidswebsites is niet toegestaan.
Venezuela
- In Venezuela zijn VPN’s niet illegaal, maar worden veel VPN-websites op last van de overheid wel geblokkeerd door internetproviders.
Oeganda
- Oeganda is een speciaal geval. In dat land geldt een belasting op het gebruik van sociale media, en het gebruik van een VPN om die belasting te ontduiken is strafbaar.
Irak
- Het gebruik van een VPN is ook strafbaar in Irak.
India
- In India zijn VPN’s niet verboden, maar door nieuwe wetgeving moeten VPN’s wel allerlei data van klanten bewaren zodat de Indiase autoriteiten die op kunnen vragen wanneer ze willen. Veel VPN’s willen hier niet aan meewerken en trekken daardoor hun diensten (deels) terug uit het land. Lees hier meer over de VPN-situatie in India.
Waarom zijn VPN’s soms illegaal?
Waarom doen overheden soms zoveel moeite om het gebruik van VPN’s aan banden te leggen? Dat heeft verschillende redenen:
Toegang tot informatie beperken
Ten eerste gebruiken totalitaire regimes een verbod op VPN’s om de bevolking te kunnen onderdrukken. Zo kan de toegang worden ontzegd tot bepaalde informatie die nadelig is voor de zittende macht. Sociale media als Twitter of Instagram, maar ook internationale (nieuws-) websites, videoplatforms en chat-apps zijn in zulke landen doorgaans (deels) geblokkeerd, juist omdat daar veel informatie vrij te vinden is. Met een VPN zijn dergelijke blokkades te omzeilen, zodat iedereen die websites toch kan bezoeken. En dat is volgens de overheden van deze landen niet de bedoeling.
Auteursrechtenschending
Een andere reden om VPN’s te blokkeren is omdat ze gebruikt kunnen worden om auteursrechten te schenden. Zo is ook in de meeste Westerse landen het up- en downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal verboden. Je mag niet zomaar andermans foto’s gebruiken op internet of films downloaden via een torrentsite. Om die reden worden torrentsites telkens meer geblokkeerd; ook in Nederland en België. Met een VPN zijn dergelijke sites wel weer te bezoeken, wat een reden kan zijn om ze te verbieden. Soms wordt het ook moeilijker gemaakt om VPN-websites te bezoeken en de software te downloaden.
Zoals gezegd is het gebruik van een VPN in de Benelux op zichzelf niet verboden, maar het verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal is dat wel. Een VPN maskeert je IP-adres, waardoor het veel moeilijker wordt voor instanties om illegale downloaders op te sporen. Voorlopig heeft dat bij ons nog niet geleid tot een beperking van de mogelijkheden tot het gebruiken van een VPN, hoewel auteursrechtenorganisaties wel graag dreigen met downloadboetes.
De meeste VPN-providers bieden toegang tot p2p-netwerken. P2p staat voor peer-to-peer, oftewel een verbinding tussen twee computers waar bestanden tussen uitgewisseld worden. De mogelijkheden hiervan zijn legio, maar de techniek is vooral bekend omdat het wordt gebruikt bij torrenting en nieuwsgroepen. Zo kun je bestanden binnenhalen die op een server elders in de wereld staan. Niet elke VPN-verbinding is geschikt voor p2p. Meestal is aangegeven in de software zelf of een server geschikt is voor het downloaden van torrents. P2p-netwerken kunnen worden geblokkeerd om te voorkomen dat ze voor die doeleinden worden ingezet.
Andere illegale activiteiten
In sommige landen kan het gebruik van een VPN bij het ondernemen van illegale activiteiten leiden tot een extra hoge straf. Dat gaat dan niet alleen om het anoniem downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal, maar ook om het krijgen van toegang tot websites die door de overheid geblokkeerd zijn. Bepaalde overheden in de wereld, zoals China en Noord-Korea, blokkeren de toegang tot een deel van het internet, en een VPN kan gebruikt worden om die blokkades te omzeilen. In sommige landen is het gebruik van een VPN op zichzelf niet strafbaar, maar een VPN gebruiken voor illegale activiteiten wel.
Waarom VPN’s in de meeste landen wel legaal zijn
De overheden van landen die VPN-gebruik verbieden of beperken, doen dit vooral uit eigenbelang. Ze willen niet dat hun bevolking vrij toegang heeft tot alle informatie die op internet te vinden is. Gelukkig denken de meeste landen ter wereld hier heel anders over. Sterker nog, in Nederland en België is privacy een grondrecht. En dus mag je als inwoner van deze landen hulpmiddelen inschakelen om je privacy te vergroten, ook online. Een VPN helpt daarbij als volgt:
- Je neemt een abonnement op een VPN-dienst naar keuze
- Je kiest een VPN-server uit om mee te verbinden
- de VPN-server anonimiseert jouw internetverkeer
- Websites zien niet meer jouw eigen IP-adres, maar het IP-adres dat de VPN-server je toewijst
Met andere woorden, je bezoekt websites niet meer met je openbare gegevens maar verhult de informatie die jouw exacte locatie zouden weggeven.
Omdat de verbinding versleuteld is en de beste VPN-diensten ook niet opslaan wat je op internet zoal doet (zie ook hieronder bij het kopje ‘no logs’), houd jij je persoonlijke internetgebruik privé. In veel landen mag dat gewoon, waaronder in de Benelux.
Zo gebruik je VPN’s extra veilig
Kom je er toch niet onderuit om (op eigen risico) een VPN te gebruiken in landen waar dat eigenlijk niet mag, dan zijn er een aantal extra stappen die je kunt nemen om je identiteit optimaal te verbergen.
Double VPN / Onion Over VPN
Sommige VPN-diensten geven de mogelijkheid een tweede VPN-server (Double VPN) of het Tor-netwerk (Onion Over VPN) te gebruiken.
Met een Double VPN wordt je internetverkeer niet door één, maar door meerdere servers gerouted. Op die manier wordt het moeilijker voor overheden en veiligheidsdiensten om je IP-adres te achterhalen.
Onion Over VPN schakelt daarnaast het Tor-netwerk in voor een extra beschermingslaag. Dit is een open source netwerk dat gespecialiseerd is in het opzetten van anonieme verbindingen. Internetverkeer wordt door verschillende versleutelde lagen doorgestuurd. Dat zorgt voor een wat langzamere verbinding, maar wel tot bijna gegarandeerde online privacy.
Obfuscated servers
Een obfuscated server wordt ingezet om te verhullen dat je een VPN gebruikt. In landen waar VPN-diensten geblokkeerd zijn, is zo’n server een manier om die blokkade te omzeilen. Je VPN-dienst doet zich voor als een gewone gebruiker, en de blokkeersoftware wordt voor de gek gehouden. Niet elke VPN-dienst biedt obfuscated servers aan, dus houd daar rekening mee bij het kiezen van een VPN.
No logs / zero logs
No logs-VPN’s of zero logs-VPN’s slaan geen informatie op tijdens het gebruik van de dienst. Er worden dus geen gegevens bijgehouden over bandbreedte, tijdsduur van de sessie, welke websites bezocht worden, et cetera. Zo is het achteraf moeilijker om te bewijzen dat je een VPN hebt gebruikt. Houd er rekening mee dat niet elke VPN-dienst die claimt een no logs-policy te hebben, ook daadwerkelijk alle data zomaar weggooit. Vooral gratis VPN’s willen hier nog wel eens mee sjoemelen. Lees altijd goed de algemene voorwaarden en het privacybeleid van de dienst door.
Datalekken opsporen
Een datalek tijdens het gebruik van een VPN-dienst kan ervoor zorgen dat je zichtbaar wordt voor overheden. Het gaat dan vooral om je IP-adres van je verbinding, vergelijkbaar met je fysieke woonadres, en je DNS-gegevens, het protocol dat gebruikt wordt om IP-adressen aan namen van computers en andere apparaten te koppelen. Zijn die gegevens niet goed afgeschermd, dan kunnen veiligheidsdiensten of overheden erachter komen wie je bent. Je kunt zelf uitzoeken of jouw VPN-verbinding goed werkt. Op https://ipv6-test.com/ kun je checken of je IP-adres goed onzichtbaar gemaakt is, en op https://dnsleaktest.com/ zie je of je DNS-gegevens op de juiste manier zijn gemaskeerd.
Klantenservice altijd bereikbaar
Sommige VPN-providers bieden een 24-uurs-klantenservice om vragen te beantwoorden. Het is raadzaam om een VPN-dienst te kiezen die 24/7 beschikbaar is. Je kan dan altijd even navragen of het verstandig is om de VPN in kwestie te gebruiken in het land waar je naartoe gaat.
Killswitch
Een van de belangrijkste functies bij een VPN is de killswitch, oftewel de noodstopschakelaar. Zo’n killswitch zorgt ervoor dat je gehele internetverbinding wordt verbroken op het moment dat de VPN-server tijdelijk niet beschikbaar is. Op die manier zorg je ervoor dat je geen data verstuurt als je beveiligde verbinding even wegvalt. Een aantal grote VPN-providers biedt een killswitch-functie aan.
Welke VPN heb ik nodig?
Een VPN die aan alle bovenstaande eisen voldoet, is NordVPN.
Beste keuze
NordVPN is betrouwbaar, betaalbaar, snel, zit boordevol extra functies. Uitermate geschikt voor het beschermen van je privacy online.
- Snelle servers
- Uitstekende software en apps
- Erg goede prijs
- Betrouwbare en snelle klantenservice
❌ Geen router-app
Maar ook andere VPN-diensten die bij ons hoog scoren, hebben dergelijke functies aan boord. Lees onze uitgebreide VPN reviews er eens goed op na en beslis dan welke dienst het beste aansluit bij jouw wensen. Blijf echter altijd extra voorzichtig in landen waar VPN-gebruik eigenlijk niet toegestaan is. In de Benelux hoef je je daar in elk geval geen zorgen om te maken.
Ja, het gebruik van een VPN is in Nederland en ook in België legaal. Sterker nog, privacy is hier een grondrecht en je mag gewoon middelen inzetten om je privézaken af te schermen. Het is uiteraard niet de bedoeling dat je een VPN inzet voor strafbare zaken. Maar de software en apps van VPN’s zelf zijn niet illegaal en er zijn een boel legitieme redenen waarom je voor een VPN zou kiezen.
In de volgende landen zijn VPN’s verboden of gelden er andere beperkingen waar je op moet letten als je er een VPN zou gebruiken:
- Turkije
- Rusland
- China
- Noord-Korea
- Wit-Rusland (Belarus)
- Verenigde Arabische Emiraten
- Egypte
- Venezuela
- Oeganda
- Irak
- India
In principe mag je inderdaad gewoon films streamen met een VPN, maar dan moet de film of serie in kwestie wel ook legaal beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld doordat deze bij Netflix te streamen is, waar je dan ook een betaald account voor nodig hebt. Het wordt een ander verhaal zodra je een VPN inzet voor het downloaden of streamen van films en series via torrents of een dienst als Popcorn Time. Dat valt in de meeste gevallen onder illegaal downloaden en/of streamen, wat dus niet mag.
Ja, je mag met een VPN Netflix kijken. Veel mensen nemen een VPN omdat ze dan films en series op Netflix kunnen streamen die in hun eigen land niet beschikbaar zijn. Het aanbod verschilt per land omdat rechten voor het aanbieden van deze content per land of regio worden verkocht. Er zijn geen wetten of regels die je verbieden om bijvoorbeeld het Amerikaanse Netflix-aanbod met een VPN te ontgrendelen. Netflix wil VPN-servers nog wel eens blokkeren, maar tegen abonnees zelf wordt geen actie ondernomen.
