VPN-verbinding: alles wat je wilt weten

Maar hoe werkt het nou precies en wat betekent het allemaal? Wij leggen je in begrijpelijke taal uit hoe internet precies werkt, waarom dat onveilig kan zijn en hoe je jezelf met een VPN-verbinding goed beschermt tegen ongewenste meekijkers en fraudeurs.

VPN-verbinding gratis uitproberen

Wil je meteen aan de slag met een makkelijk te gebruiken en betrouwbare VPN-verbinding? Uit onze uitgebreide tests komt NordVPN naar voren als de beste VPN-provider. De software is erg gebruiksvriendelijk, snel en door de vele opties is deze VPN voor zowel beginners als gevorderde internetgebruikers geschikt. NordVPN biedt ook nog eens testperiode met een 30 dagen niet-goed-geld-teruggarantie. Dat betekent dat je zonder enkel risico en zonder beperkingen de dienst een maand lang kunt uitproberen, om te kijken of het wat voor je is. Zo niet, dan is het heel eenvoudig je geld terug te krijgen.

Probeer NordVPN 30 dagen zonder risico

Hoe werkt een internetverbinding

We maken er bijna allemaal dagelijks gebruik van, maar hoe werkt een internetverbinding nou eigenlijk? Het lijkt heel eenvoudig: het ene apparaat (bijvoorbeeld je laptop) ‘praat’ met een ander apparaat (bijvoorbeeld een webserver) via een kabel en/of draadloze verbinding. Maar het is niet zo eenvoudig.

Een internetverbinding tussen twee computers (bijvoorbeeld via je smartphone en een website) is bijna nooit rechtstreeks, maar loopt via een aantal servers die de verbinding vormen. We leggen je stap voor stap uit hoe dat werkt.

Hoe wordt data via Internet verstuurd?

Jouw smartphone (bijvoorbeeld) stuurt een verzoek om informatie naar de computer met de websites in de vorm van kleine pakketjes data. Alle data die je over internet verstuurt en ontvangt is opgedeeld in kleine porties. Vergelijk het met het versturen van een brief die je in stukjes knipt en stuk voor stuk in de brievenbus doet. Het protocol achter internet, TCP/IP, voorziet al die stukjes van een bestemmingsadres en een afzender. Al die stukjes gaan het netwerk op, en vinden individueel hun bestemming.

Het slimme van het systeem is dat de ontvanger een bevestiging stuurt van ontvangen pakketjes en ook kan zien of een pakketje beschadigd is. Vermiste pakketjes worden zo opnieuw verstuurd en kapotte pakketjes automatisch vervangen. 

Waarom werkt Internet zo?

De reden dat internet zo werkt is dat het daarom niet afhankelijk is van een centrale computer om alle data te verzenden. Een telefoonverbinding loopt altijd via één centrale, die de verbinding maakt en in stand houdt. Je kent die oude foto’s wel van dames die in een centrale de verbinding tussen twee mensen legden, door letterlijk kabels in de juiste gaatjes te pluggen. Moderne centrales vervangen dit door een automatisch proces, maar het principe blijft gelijk: de centrale krijgt een telefoontje binnen, luistert naar het nummer dat je kiest en maakt dan verbinding met de andere persoon. Als die centrale weg is, is er geen telefoongesprek mogelijk.

Een internetverbinding heeft zo’n centraal punt niet nodig, omdat alle pakketjes zelf de informatie bevatten voor bestemming en verzender. Ze kunnen ‘naar wens’ over talloze kleine knooppunten reizen, en mocht één knooppunt niet werken, is het protocol slim genoeg om een andere route te vinden.

Dat maakt Internet ook zo flexibel: iedereen kan computers aan het netwerk toevoegen zonder bij een overkoepelend orgaan toestemming te vragen. 

Wat is een IP-adres?

Om dit mogelijk te maken, heeft elke computer die met internet verbonden is een eigen identificatienummer, vergelijkbaar met een telefoonnummer. Dit heet het ‘IP-adres’. Die nummers staan aan de basis van de communicatie. Net als een telefoonnummer een kengetal en een netnummer heeft, bevat het IP-adres informatie over uit welke locatie het pakket afkomstig is.

Waarom is een Internetverbinding snel of traag?

Zoals je uit het bovenstaande kan afleiden is een internetverbinding dus in feite een niet-aflatende stroom aan kleine brokjes data, die allemaal hun weg zoeken naar hun bestemming. Dat verklaart dan ook waarom er verschil in internetsnelheden zijn. Als een verbinding in staat is om heel veel pakketjes tegelijk door te zenden, is de verbinding sneller. We spreken dan van een hoge bandbreedte. Kan de verbinding om wat voor reden dan ook minder pakketjes tegelijk verwerken, hebben we het over een lage bandbreedte, dus een lagere snelheid. Vergelijk het met een waterleiding: hoe dikker de buizen, hoe meer water er tegelijkertijd doorheen kan.

Die bandbreedte wordt alleen niet bepaald door de dikte van de kabel, maar van de hoeveelheid pakketjes die de verschillende knooppunten in het netwerk kunnen verwerken. Dat begint bij je directe aansluiting: je modem/router kan een maximale hoeveelheid pakketjes per seconde verwerken. Oudere modems kunnen daarom bijvoorbeeld niet het maximum uit je internetverbinding halen. Ook routers of kapotte kabels kunnen de verbinding thuis al vertragen. 

DNS: de telefoongids van Internet

Maar er zijn andere knooppunten waar je data langs moet. De eerste is de DNS. Dat staat voor Dynamic Name Server. Elke website die je kent, heeft een ‘gewone’ naam, gevolgd door een punt en afgesloten met een extensie zoals com of nl. Dit is voor mensen prettig, want we kunnen makkelijker de naam google.com onthouden dan het nummer 172.217.19.206. Een DNS server doet niets anders dan de naam die je in je browser intikt in een IP-nummer om te zetten.

Proxy servers: de verkeersomleiders van Internet

Daarnaast gebruiken sommige verbindingen een zogenaamde ‘proxy-server’. Dat betekent dat jouw apparaat eerst verbinding legt met deze proxy-server die vervolgens de verbinding naar ‘buiten’ tot stand brengt. Bedrijven gebruiken bijvoorbeeld vaak een proxy om te voorkomen dat hun werknemers bepaalde websites in de baas haar tijd bezoeken. 

Maar ook een VPN-dienst is een soort proxy, die niet alleen de verbinding tussen jou en de rest van het internet in stand houdt als een doorgeefluik, maar ook je verbinding anoniem maakt en beveiligt. 

Waarom veilig internetten belangrijk is

Het risico van ‘zo maar’ online gaan is namelijk dat al jouw data vrij over het netwerk reist, en bij elk pakketje is te zien waar het heen gaat en van wie het afkomstig is. Wie kwaad wil, kan dat dus aftappen. 

Zo kun je met een beetje handigheid  en gratis software op een openbaar wifi-punt zien welke websites andere mensen bezoeken. En ook de data die je bijvoorbeeld van en naar je computer thuis stuurt zou zomaar afgetapt kunnen worden. Het is dus zeer zinvol om je surfgedrag en je data af te schermen voor de buitenwereld. 

Ook kunnen ontvangers en meekijkers zien waar de pakketjes vandaan komen. De servers van Netflix bijvoorbeeld, geven je toegang tot een deel van hun bibliotheek op basis van jouw fysieke locatie. Die locatie leiden ze af uit je IP-adres. Vergelijk dit opnieuw met een telefoongesprek. Op je smartphone kun je het binnenkomende telefoonnummer zien, inclusief het kengetal. Je ziet dus in één oogopslag of het gesprek uit, pak ‘em beet, Zwolle komt, of uit Amsterdam. Bij een IP-adres is dat net zo duidelijk, maar zit er nog meer informatie in, die vaak zelfs aangeeft in welke wijk je woont. 

Maar ook overheden en opsporingsdiensten kunnen op basis van die pakketjes achterhalen waar je bent en wat je doet. Ben jij bijvoorbeeld dag in dag uit illegaal films aan het downloaden, dan kan een instantie je heel makkelijk traceren. 

Wat is een VPN-verbinding?

Om al die nadelen van een open internetverbinding af te dichten, kun je gebruik maken van een VPN-verbinding. In plaats van dat je je data onbeschermd de koude wereld instuurt, stuur je deze naar een VPN-server. Deze vermomd vervolgens al jouw pakketjes data, en stuurt ze door. De pakketjes komen aan bij (bijvoorbeeld) de server van de website, en die server ziet alleen de vermomming, niet jouw werkelijke IP adres. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk om Amerikaanse Netflix te kijken, want de VPN-server ‘vermomt’ je datapakketjes alsof ze niet van jou afkomstig zijn. 

Hoe vermomt een VPN-server jouw data?

Want zoals we hierboven al beschreven is een VPN-server een doorgeefluik, maar wel een bijzondere. Jouw data (bijvoorbeeld het verzoek van je laptop om een webpagina te zien) gaat eerst naar de server van de VPN-dienst. Jouw data bevat dan nog allerlei informatie waarvan je eigenlijk niet wil dat de ontvanger ze ziet. De server haalt deze informatie uit de datapakketjes en stuurt nieuwe pakjes op naar de ontvanger, met de essentie van de boodschap.

Stel je een ouderwets romantisch verhaal voor, waarin de jonge held niet langs de bewakers van het kasteel kan komen om aan zijn geliefde kan vertellen dat hij van haar houdt, en daarom een boodschapper stuurt die niet door de wachters herkent wordt. De boodschapper kan ongezien naar binnen, de boodschap doorgeven, het antwoord aanhoren en weer veilig terugkeren bij de held. 

Encryptie

Maar een VPN doet meer. Behalve die vermomming en het maskeren van jouw locatie, zorgt deze ook voor encryptie, oftewel versleuteling. Al jouw pakketjes worden van een haast onkraakbare code voorzien, zodat iemand die de verbinding aftapt niet meer kan achterhalen wat de inhoud is. Als je bijvoorbeeld in een koffietentje zit en een veilige verbinding wilt leggen tussen jouw laptop en je thuiscomputer, is zo’n versleuteling natuurlijk heel fijn. Mensen die kwaad willen en de openbare wifi afluisteren, kunnen dan niet stiekem meekijken.

Veilig P2P gebruiken met een VPN-verbinding

Dit zorgt er ook voor dat als je gebruik maakt van downloadsystemen zoals Bittorrent, je niet door opsporingsdiensten getraceerd kan worden. Al jouw downloadverzoeken gaan immers via de VPN-server, waardoor ze niet meer tot jouw IP-adres te traceren zijn.

Dat is vooral van belang nu er een streng verbod ligt op het downloaden van materiaal waar jij de rechten niet voor hebt. Het is, plat gezegd, illegaal om films, series of muziek te downloaden zonder ervoor de rechthebbenden te betalen. 

Zo kun je geoblokkades omzeilen!

In het geval van Netflix en andere streamingdiensten, kijkt de server naar de binnenkomende pakjes data en ziet uit welk land ze komen. Komen je pakketjes uit Nederland, dan laat Netflix alleen de films en series zien waarvoor ze in Nederland de rechten hebben. Dat heet een geoblokkade: de dienst schermt bepaalde inhoud af op basis van waar je woont.

Als de VPN-dienst servers in een ander land heeft staan, bijvoorbeeld in Amerika, dan denkt Netflix dat jouw verzoeken uit de VS komen. En geeft dan ook antwoord alsof je in de VS woont. Het resultaat: toegang tot de Amerikaanse Netflix-bibliotheek.

Waarom kost een VPN-verbinding geld?

Om jouw data veilig te houden moet een VPN-dienst dus een een aantal servers actief hebben die al die beveiligingshandelingen kan uitvoeren. Hoe beter de computers zijn, en hoe meer ervan zijn, hoe sneller jouw verbinding is als je gebruik maakt van een VPN. 

Een snelle computer kan immers meer pakjes data tegelijk verwerken. Vooral als veel mensen tegelijkertijd gebruik maken van de dienst, wil je niet dat de boel vertraagt enkel omdat de computer van de VPN dienst het niet meer aankan. 

Daar komt natuurlijk ook bij dat een VPN-dienst een service is, waarbij je ongetwijfeld af en toe technische ondersteuning nodig hebt. En waarbij je wil dat jouw betalingsgegevens en zo goed en veilig worden behandeld. Dat soort zaken zijn natuurlijk ook belangrijk. En kosten geld.

Is een gratis VPN-verbinding goed genoeg?

Om te beginnen krijg je waar je voor betaalt. Iemand die een gratis VPN-dienst runt zal weinig (kunnen) investeren in de eigen VPN-servers. Dat betekent concreet dat deze servers niet in staat zijn om veel data tegelijk te verwerken, wat resulteert in een tragere verbinding. 

Daarnaast is het aantal servers dat een gratis dienst online heeft meestal zeer beperkt. Dat betekent niet alleen dat je bij een trage verbinding geen alternatieve server kan kiezen, maar ook dat je weinig of geen mogelijkheden hebt om jouw data te vermommen alsof ze uit het land van je keuze komen. Simpel gezegd: de kans dat je Britse of Amerikaanse Netflix kan kijken met een gratis dienst is heel klein. 

Ook is het natuurlijk de vraag hoe veilig een dienst is waar je niet voor betaalt. Je weet niet wat ze met je data doen en je hebt geen poot om op te staan als het een keer wel fout gaat. Helaas zijn er heel wat voorbeelden van gratis VPN-diensten die uiteindelijk juist meer veiligheidsproblemen veroorzaakten.

De SuperVPN-app, die ooit populair was in de Google Playstore, is door Google verwijderd toen bleek dat deze dienst zo lek was als een mandje. Wie kwaad wilde kon via een zogenaamde “Man in the Middle-hack” via de SuperVPN-app het surfgedrag van andere gebruikers volgen. Exact het tegenovergestelde van wat je met een VPN wil bereiken!

In de meeste gevallen zijn gratis VPN-diensten vooral bedoeld om je lekker te maken, zodat je uiteindelijk toch voor een betaalde dienst kiest. Soms worden gratis VPN-diensten door hobbyisten gerund, maar daarbij weet je natuurlijk helemaal niet wat ze met jouw data doen.

Het beste alternatief? Probeer een premium VPN-aanbieder uit met de gratis trials die ze aanbieden. Zo kun je zonder zorgen en financieel risico een betrouwbare VPN uitproberen om te weten te komen of het wat voor je is. Ben je niet tevreden, dan kun je heel makkelijk je geld terugkrijgen.

Kan een VPN-verbinding via je router?

Als je gebruik wilt maken van een VPN dienst heb je twee opties: je laat elk apparaat dat je hebt individueel een VPN-verbinding leggen, door dat op elk apparaat zelf in te stellen, of je kiest voor een VPN router. Dat laatste is een speciaal soort router die alle internetverbindingen vanuit je thuisnetwerk automatisch via de server van de VPN-dienst laat lopen. 

Niet iedere router is hiervoor geschikt. Het modem/router die je van je internetprovider kreeg is zeer waarschijnlijk niet in staat om de speciale software te draaien die hiervoor nodig is. Je kunt er voor kiezen om een router te kopen die je zelf van de benodigde software voorziet, of je kunt er eentje kopen waar die software al op is geïnstalleerd. Als je meer wil weten over hoe zoiets werkt, kijk dan hier.

Benieuwd naar de VPN-providers die wij na honderden uren testen als beste keus beschouwen? Klik hier voor onze top 5 VPN’s.